Засади позитивістської юридичної науки у вченнях варшавських юристів першої третини ХІХ ст.
Засади позитивістської юридичної науки у вченнях варшавських юристів першої третини ХІХ ст.
DOI:
https://doi.org/10.21564/2707-7039.2.242841Ключові слова:
позитивизм, философия позитивного права, система юридических наук, предмет юридической науки, объект юридической наукиАнотація
Статтю присвячено надзвичайно багатій і недостатньо вивченій спадщині польської правової думки. Дослідження виявило, що принциповою засадою юридичної науки у баченні більшості варшавських учених протягом досліджуваного періоду була її незалежність від апріорного і метафізичного філософствування, й навпаки, формування власного філософсько-правового дискурсу (філософії позитивного права) на основі узагальнення й осмислення результатів емпіричних досліджень. При цьому визнавалося, що юридична наука має бути принципово новою системою організації юридичного знання – позитивістською і соціальною. Варшавські вчені ідентифікували три відносно окремі сфери наукового правового знання (історичну, догматичну та філософську), що можуть сукупно розглядатися як єдина наука або система взаємно пов’язаних юридичних наук. Залежно від акценту в поглядах учених на фундаментальній чи прикладній грані юридичної науки ця система бачилася по-різному, як і предмет правознавства – всезагальний чи більшою мірою національний. Можна стверджувати, що це до певної міри корелювало з переважанням у поглядах певних учених засад історико-філософської чи історичної шкіл.
Посилання
Bandtke, Jan Wincenty. “Co stanowi prawnika.” Pamiętnik Warszawski VI (1816): 309–34.
Bandtkie, Jan Wincenty. “O poważaniu dawnieyszém w Polszcze prawników uczonych.” In Posiedzenie publiczne Królewskiego-Warszawskiego Uniwersytetu, na uczczenie pamiątki uczonych mężow, a mianowicie polakow, odbyte dnia 15 lipca 1825 roku, 35–43. Warszawa, 1825.
Bandtkie, Jan Wincenty. “O karze śmierci na kradzież stanowionéy rzecz podług praw kraiowych uwazana.” In Zbiór rospraw o przedmiotach prawa polskiego, 261–98. Warszawa, Wilno: Nakladem i Drukiem Józefa Zawadzkiego, 1812.
Bandtkie, Jan Wincenty. “O uprawnieniu dzieci przez zaszly zwiazek malzenski czynionem.” In Zbiór rospraw o przedmiotach prawa polskiego, 213–59. Warszawa, Wilno: Nakladem i Drukiem Józefa Zawadzkiego, 1812.
Bandtkie, Jan Wincenty. Uwagi o potrzebie nauki prawa w naszym kraju w szczegolności, a o użytku onejże w ogolnością. Warszawa: Nakladem Zawadzkiego i Komp., 1814.
Bandtkie, Jan Wincenty. “Wywod historyczny praw mieyskich w Polsce dawney obowiązuiących.” In Zbiór rospraw o przedmiotach prawa polskiego, I-IX, 1–211. Warszawa, Wilno: Nakladem i Drukiem Józefa Zawadzkiego, 1812.
Czacki, Tadeusz. O litewskich i polskich prawach o ich duchu, źródłach, zwiạzku, i o rzeczach zawartych w pierwszym statucie dla Litwy, 1529 roku wydanym. Krakow: Drukarnia “Czasu,” 1861, vol. 2.
Heylman, August. “Myśli o nauce prawa i prawodawstwie w kraiu naszym.” Themis Polska VII (1830): 109–44.
Heylman, August. “Wywod zasad ogolnych nauki prawa i prawodawstwaю” Themis Polska VII (1830): 1–55.
Hube, Romuald. “O starożytnych zbiorach praw Czeskich.” Themis Polska V (1829): 1–15.
Hube, Romuald. “Uwagi nad systematem Kodexu cywilnego francuskiego.” Themis Polska V (1829): 297–339.
Hube, Romuald. “Krotki rys historyi literatury prawa.” In Opera, pref. Karol Dunin, 67–76. Varsaviae: Typis Michaelis Arct, 1905, vol. I.
Hube, Romuald. “Niektore uwagi nad historya nauki prawa.” In Opera, pref. Karol Dunin, 33–57. Varsaviae: Typis Michaelis Arct, 1905, vol. I.
Hube, Romuald. “O stanie nauki prawa w naszych czasach.” In Opera, pref. Karol Dunin, 5–12. Varsaviae: Typis Michaelis Arct, 1905, vol. I.
Iłowiecki, Maciej. Okręty na oceanie czasu. Historia nauki Polskiej do 1945 roku. Warszawa: Mada, 2011.
Kresin, Oleksiy. Comparative Legal Studies: 1750 to 1835. Approaches to Conceptualization, edited and translated by William Butler. London: Wildy, Simmonds & Hill, 2019, vol. 2.
Kresin, Oleksiy. Formation of the Theoretical Bases of Comparative Legal Studies in the Second Half of 18th – First Third of 19th Centuries: Comparative Conceptualization. Kyiv: Volodymyr Koretskyi Institute of State and Law, National Academy of Science, Logos Publishing House, 2017 (in Ukrainian).
Maciejowski, Wacław Aleksander. “Ogłoszenie prenumeraty.” Themis Polska V (1829): 413–23.
[Nemcewicz, Julian Ursyn]. Przestroga dla współziomków na rok 1809. Wrocław, 1808.
Rosner, Anna. “Jan Wincenty Bandtkie 1783–1846.” In Portrety uczonych. Profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego 1816–1915, 56–71. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2016.
Sobociński, Władysław. “Jan Wincenty Bandtkie obrońcą Kodeksu Napoleona.” Rocznik Lubelski 3 (1960): 157–76.
Sojka-Zielinska, Katarzyna. “Nauczanie historii prawa w czasach przemian ustrojowych.” In Humanizacja zawodow prawniczych a nauczanie akademickie, edited by Anna Turska, 39–49. Warszawa: Liber, 2002.
Szaniawski, Franciszek Ksawery. O usposobieniach potrzebnych do uczenia się prawa. Rzech czytana przy otwarciu Szkoły prawa w Warszawie dnia 14 Października 1808 roku. Warszawa, 1808.
Szaniawski, Franciszek Ksawery. Statyka prawa, czyli nauka porównywań w prawie. Warszawa: w Drukarni J.C.K. Mości Rządowéy, 1819.
Szaniawski, Franciszek Ksawery. Wiadomości początkowe w nauce prawa. Warszawa; Drukarnia J.C.K. Mości Rządowa, 1817.
X.S. [Szaniawski, Xawery]. “O przyczynach wielu uprzedzeń i sarkań przeciwko prawnictwu.” Pamiętnik Warszawski, I, iss. 1 (1815): 1–11.
Szymaniec, Piotr. “Nauka prawa jako działalność pro bono. Uwagi na temat polskiej nauki prawa w latach 1807–1831.” In Pro publico bono – idee i działalność, edited by Maciej Marszał and Jacek Przygodzki, 101–24. Wrocław: Wrocławski Uniwersytet, 2016.
Wiek XIX. Sto lat mysli Polskiej. Zyciorysy, streszczienia, wyjatki. Warszawa: Naklad Gebethera i Wolffa; Krakow: G. Gebether i spolka, 1907, vol. IІ.
C. Z. [Zaborowski, Cyprian]. “Jurysprudencya sądu kassacyinego Xięstwa Warszawskiego i związek instytucyi kassacyinéy z ogólném życiem prawném w kraju.” Themis Polska VI (1829): 361–79.
[Zaborowski, Cyprian]. “Rozbiór krytyczny dzieła pod tytułem: Upominek pogrobowy ś.p. Kazimierza Pliszki Podlesianina; rzecz o sukcessii…” Themis Polska VI (1829): 1–26.
Опубліковано
Номер
Розділ
Ліцензія
Авторське право (c) 2021 Олексій Кресін
Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution 4.0 International License.
